فیلم Alphaville 1965

فیلم «آلفاویل» به کارگردانی ژان-لوک گدار در سال 1965 یکی از عجیب‌ترین داستان‌ها را در تاریخ سینما دارد. گدار شخصیت لمی کاتشن، یک مأمور FBI و جاسوس را که توسط ادی کانستنتین بازی شده و در چندین فیلم بی‌کیفیت فرانسوی حضور داشته، به کار می‌گیرد و او را در یک فیلم علمی-تخیلی قرار می‌دهد. جالب اینجاست که این فیلم که در کهکشانی دورافتاده می‌گذرد، از...

فیلم «آلفاویل» به کارگردانی ژان-لوک گدار در سال 1965 یکی از عجیب‌ترین داستان‌ها را در تاریخ سینما دارد. گدار شخصیت لمی کاتشن، یک مأمور FBI و جاسوس را که توسط ادی کانستنتین بازی شده و در چندین فیلم بی‌کیفیت فرانسوی حضور داشته، به کار می‌گیرد و او را در یک فیلم علمی-تخیلی قرار می‌دهد. جالب اینجاست که این فیلم که در کهکشانی دورافتاده می‌گذرد، از دکورهای خاص یا تفنگ‌های پیشرفته استفاده نمی‌کند. در عوض، گدار فیلم را در مکان‌های معماری مدرن پاریس، در ساختمان‌های صنعتی و در کنار کامپیوترهای بزرگ IBM از زمان خود فیلمبرداری کرده است. در شهر دیستوپیک آلفاویل، تمامی تصمیم‌ها توسط کامپیوتر غول‌پیکر Alpha 60 گرفته می‌شود که به هر قیمتی به دنبال منطق است و احساسات انسانی را ممنوع کرده و ساکنان را به زامبی‌هایی تبدیل می‌کند. کاتشن از خارج به این شهر فرستاده می‌شود تا سازنده Alpha 60، دانشمند سرکش، وون براون (هاوارد ورنون) را پیدا کند. زن مرموز کاتشن، ناتاشا وون براون (آنا کارینا)، دختر دانشمند است که هرگز او را ملاقات نکرده است. ناتاشا، هرچند مانند دیگر ساکنان آلفاویل به زامبی تبدیل شده، نشان‌دهنده فردیت نوظهوری است. کاتشن از رفتار غیرقابل توضیح ساکنان این شهر گیج می‌شود، اما همچنان بر روی هدف خود برای نجات وون براون تمرکز دارد، هرچند موانع زیادی در راهش قرار بگیرد. «آلفاویل» اغلب به عنوان یک فیلم علمی-تخیلی طبقه‌بندی می‌شود، اما به‌زودی مشخص می‌شود که گدار بیشتر نگران تغییرات دنیای اطرافش در دهه 1960 بود. او نگران بود که جامعه تکنوکراتیک و تمایل به استفاده از فناوری برای حل همه مسائل، از توزیع غذا تا معماری، موجب از دست رفتن انعطاف‌پذیری، آزادی و شاعرانگی انسانی شود. جالب است که گدار بسیاری از مضامین فرهنگ ضدفرهنگی دهه 60 را پیش‌بینی کرده است، هرچند خودش در آن زمان در اواسط سی‌سالگی بود. من قبلاً درباره این داستان و جزئیات آن شنیده بودم و فکر می‌کردم فیلم خسته‌کننده خواهد بود، اما واقعاً از آن لذت بردم. پس از تماشای آثار قبلی گدار، که تصاویری شگفت‌انگیز و تکنیک‌های آوانگارد را به نمایش می‌گذارد، هیچ تصوری نداشتم که «آلفاویل» این‌قدر خنده‌دار باشد. در ابتدای فیلم، گدار با کلیشه کارآگاه سخت‌کوش یا جاسوسی که با قاتلانی که برای کشتن او فرستاده شده‌اند، دست و پنجه نرم می‌کند، بازی می‌کند و این موضوع به اندازه‌ای اغراق می‌شود که به کمدی تبدیل می‌شود. عناصر ابسوردیسم در این فیلم وجود دارد، مانند صحنه اعدام جمعی که در آن هرگونه تلاش برای واقع‌گرایی به وضوح اجتناب شده است. اجرای بازیگران نیز بسیار خوب است. با وجود فیلمنامه غیرمعمول که ممکن است برخی بازیگران را از نگرانی‌های کارگردان دور کند، ادی کانستنتین با آرامش سبک نوار خود را حفظ می‌کند. آکی Tamiroff در نقش همکار کاتشن، دیکسون، بازی فوق‌العاده‌ای ارائه می‌دهد و این بازیگر مسن تجربه‌ای طولانی در نقش‌های کمدی دارد. کارینا نشان می‌دهد که اگرچه گدار در ابتدا به او فقط به عنوان یک چهره زیبا علاقه‌مند بود، او استعداد بسیار زیادی دارد. برخی از نماهای بلند به طرز هوشمندانه‌ای انجام شده و فیلم شامل یک تعقیب و گریز ماشین هیجان‌انگیز است. داستان به طرز عجیبی شبیه به وضعیت امروزی است و به‌نوعی پیش‌بینی‌کننده به نظر می‌رسد. این داستان تحت تأثیر «1984» قرار دارد، اما به شکلی تکراری یا خسته‌کننده نیست. علاوه بر این، فیلم واقعاً تازه و نوآورانه است. صحنه‌هایی که دیگر در هیچ فیلمی دیده نمی‌شود. با اینکه داستان اساساً مشابه بسیاری از فیلم‌هاست، به گونه‌ای پیش‌بینی‌پذیر به نظر نمی‌رسد و من از پایان آن نگران نبودم. داستان عاشقانه نیز نه تنها به شکلی تصادفی در فیلم گنجانده شده، بلکه به درک اینکه آلفاویل واقعاً چه نوع جایی است، کمک می‌کند. اثرهایی که به راحتی در خانه قابل انجام هستند، اما به خوبی کار می‌کنند. به عنوان مثال، در یک صحنه، شخصیتی با یک لامپ آویزان تعامل می‌کند که سپس شروع به نوسان کرده و زوایای مختلف نوری را به ما نشان می‌دهد. مثالی دیگر shot مستقیماً از یک پیراهن خونین مردی است که پس از تیر خوردن به نمایش گذاشته می‌شود. در طول فیلم، جلوه‌های مختلفی وجود دارد: نورها، پنکه‌ها و نمایش‌های نئون. این موارد گاهی با راوی که به نظر می‌رسد کامپیوتر Alpha 60 است، همپوشانی دارد. بازیگری فوق‌العاده است. فیلم‌برداری شگفت‌انگیز است. داستان خوب است، نه فوق‌العاده، اما هم غیرقابل قبول نیست. واقعاً از این اثر هنری لذت بردم و امیدوارم دیگران نیز از آن لذت ببرند.